Chiếm 2/3 diện tích tự nhiên toàn tỉnh Nghệ An, về với Miền Tây Xứ Nghệ giúp du khách trải nghiệm thiên nhiên hoang dã & tuyệt đẹp của Vườn quốc gia (VQG) Pù Mát. Không chỉ có thiên nhiên hoang dã, với 39% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, Miền Tây Xứ Nghệ là điểm đến để tìm hiểu văn hóa, các nghề truyền thống của các dân tộc ít người, đặc biệt là người Thái.
Các làng dân tộc Thái – Đan Lai với truyền thống văn hóa được bảo tồn:
Người Đan Lai – ngủ ngồi:
Khi đến thăm vùng núi Tây Nghệ An, du khách có cơ hội khám phá bản làng của người Đan Lai tại Bản Lẻ, Cò Phạt, Khe Búng. Người Đan Lai là một nhánh của người Thổ, thuộc nhóm dân tộc Việt-Mường. Họ còn được gọi với tên “Xá Lá Vàng,” một tên gọi chung chỉ những nhóm dân cư sống du canh du cư, làm chòi tạm bằng lá chuối, nhanh chóng chuyển màu vàng úa. Tập quán ngủ ngồi đặc biệt của người Đan Lai bắt nguồn từ hoàn cảnh sống khắc nghiệt gắn liền với săn bắt, hái lượm.
Người Đan Lai sinh sống dọc theo các khe suối trên sườn núi Pu Xai Lai Leng, một địa điểm hẻo lánh mà dân địa phương thường gọi là “khe khặng.” Họ tồn tại nhờ săn bắn và hái lượm sản vật từ rừng già. Vào ban đêm, trong những căn chòi nhỏ tạm bợ, người Đan Lai phải đốt lửa và ngồi quanh bếp để giữ ấm. Việc ngồi ngủ trở thành thói quen nhằm đề phòng thú dữ bất ngờ tấn công, giúp họ dễ dàng thức giấc và bỏ chạy khi cần thiết. Từ cuộc sống hoang dã, tập quán này dần trở thành bản sắc của người Đan Lai.
Theo thời gian, nhiều câu chuyện được được thêu dệt thêm để giải thích sự ngủ ngồi của người Đan Lai như phải chạy trốn và ẩn náu sâu trong rừng để tránh sự truy đuổi của các nhóm thù địch. Dù tập tục ngủ ngồi đã không còn tồn tại do đời sống thay đổi, câu chuyện này vẫn được kể lại như một nét văn hóa độc đáo của người Đan Lai. Đây cũng là minh chứng cho khả năng thích nghi mạnh mẽ của họ với thiên nhiên và cuộc sống gian khó, làm tăng thêm sự hấp dẫn cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa và lối sống của cộng đồng này.
Guồng nước:
Nhiều bản làng người Thái ở miền Tây xứ Nghệ vẫn gìn giữ truyền thống làm và sử dụng guồng nước (hay còn gọi là “coọn”) để dẫn nước từ sông, suối về tưới tiêu cho ruộng đồng. Đặc biệt, tại huyện Quỳ Châu hiện có hơn 200 chiếc guồng hoạt động ngày đêm, cần mẫn lấy nước từ các dòng sông để nuôi dưỡng những cánh đồng lúa nước trù phú. Nghề làm guồng nước của người Thái đã có từ nhiều thế hệ, được truyền lại và tiếp tục phát triển cho đến ngày nay.
Guồng nước được chế tác hoàn toàn từ tre, nứa – những vật liệu sẵn có trong tự nhiên. Công đoạn khó nhất chính là việc lựa chọn 160 cây tre có kích thước đồng đều để tạo thành những nan hoa cân đối, giúp guồng xoay nhịp nhàng và ổn định. Mọi thanh tre lớn nhỏ đều được gắn kết với nhau bằng các sợi dây tre chắc chắn, tạo nên một bộ khung vững chãi và hoàn chỉnh. Mỗi chiếc guồng nước thông thường có tuổi thọ khoảng 2 năm, sau đó được tu sửa và tiếp tục sử dụng, thể hiện sự khéo léo và tính bền bỉ trong văn hóa lao động của người Thái.
Guồng nước không chỉ là công cụ lao động hữu ích mà còn là biểu tượng của mối gắn kết giữa con người và thiên nhiên, minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng thích ứng của cộng đồng dân tộc Thái trong việc chinh phục điều kiện sống vùng núi cao còn nhiều thiếu thốn.
Nuôi tằm:
Du khách khi đến thăm sẽ có cơ hội khám phá toàn bộ quy trình nuôi tằm, từ sự chuyển đổi của các giai đoạn: trứng – tằm – kén – nhộng, cho đến quá trình ươm tơ và dệt vải. Vải tơ tằm từ lâu đã được coi là chất liệu cao cấp nhất để dệt các sản phẩm truyền thống như khăn piêu, áo, váy của người Thái. Quy trình ươm tơ tằm kéo dài khoảng 5-7 ngày, trong suốt thời gian này, việc chăm sóc tằm đòi hỏi sự tỉ mỉ và chu đáo. Ban ngày tằm được cho ăn 3 lần, ban đêm 2 lần, và cứ mỗi 4 tiếng phải cho ăn một lần để đảm bảo tằm phát triển khỏe mạnh.
Sau khi trải qua 5 lần lột xác, tằm bước vào giai đoạn trưởng thành ở độ tuổi thứ 5, khi đó cơ thể đã tích đủ dưỡng chất và tằm ngừng ăn, chuẩn bị cho quá trình nhả tơ. Những con tằm chín sẽ được đưa lên “né” – một loại khung đan bằng tre có những ô vuông nhỏ. Từng con tằm sẽ chui vào ô riêng của mình và bắt đầu nhả tơ, quấn quanh cơ thể để tạo thành chiếc kén, quá trình này diễn ra trong khoảng từ 3 đến 8 ngày.
Chu kỳ sinh trưởng của tằm không chỉ phụ thuộc vào kỹ thuật chăm sóc mà còn bị ảnh hưởng bởi mùa vụ và thời tiết. Vào mùa hè, người nuôi tằm có thể thu hoạch kén sau 20 ngày, trong khi vào mùa xuân, thời gian này kéo dài khoảng 1 tháng, và mùa đông có thể lên tới hơn 1 tháng mới thu được lứa kén. Quy trình nuôi tằm và sản xuất tơ lụa là một nét đặc sắc trong văn hóa truyền thống của người Thái, kết hợp sự kiên nhẫn và tay nghề khéo léo, tạo nên những sản phẩm thủ công tinh tế.
Xòe Thái:
Đầy là điệu múa biểu tượng, phản ánh sự kết nối giữa con người và thế giới thần linh qua các động tác mô phỏng những hoạt động đời thường, nghi lễ, văn hóa, và lao động. Giống như “cơm ăn, nước uống”, xòe từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và tinh thần của cộng đồng người Thái. Đây là hình thức nghệ thuật đặc biệt, mang trong mình ước vọng kết nối với các thế lực siêu nhiên, thể hiện khát khao nhận được sự che chở và phù hộ của thần linh cho một cuộc sống đủ đầy, bình yên.
Vũ trụ quan và nhân sinh quan của người Thái được thể hiện qua điệu xòe, gắn liền với ba thế giới: trời, đất và thần linh. Mỗi bước nhảy, mỗi cử chỉ đều mang theo ước mong gửi gắm sự an lành và no đủ. Trong không gian của điệu xòe, trang phục của các cô gái Thái dù đã được cách tân và biến tấu theo thời gian, vẫn tôn lên vẻ đẹp mộc mạc nhưng không kém phần khỏe khoắn của chiếc áo Cỏm, dây thắt lưng, bộ xà tích, và chiếc khăn piêu trên đầu. Những bộ trang phục càng trở nên lộng lẫy hơn khi mọi người nắm tay nhau, dìu dắt nhau vòng quanh trong điệu xòe say đắm.
Những điệu hát “khắp, lăm, nhuôn” cùng âm vang của tiếng cồng chiêng ngân lên, như mời gọi và níu giữ bước chân của người tham gia. Đêm hội xòe còn là cơ hội để du khách thưởng thức rượu cần và hòa mình vào trò chơi “khắc luống”, nghĩa là giã gạo trong tiếng Thái. Nhịp chày vang lên trên chiếc máng gỗ dài – “long tấm khau”, tạo nên âm hưởng nhịp nhàng, vui tươi.
Miền Tây Xứ Nghệ không chỉ là vùng đất của những điệu múa xòe đầy sức sống, mà còn là nơi hội tụ của thiên nhiên tươi đẹp và những sắc màu văn hóa đa dạng. Tình cảm chân thành, cùng những giai điệu dân ca ngọt ngào của người dân địa phương, sẽ mãi là những ký ức khó quên, gợi nhắc khi bạn có dịp kể về hành trình đến Nghệ An. Hành trình khám phá văn hóa Tây Nghệ An là môi trường lý tưởng tạo sự kết nối, chia sẻ và gắn kết: Vì phải đi bộ nhiều giờ, nhiều ngày ở nơi hoang dã, đòi hỏi mọi người có sự quan tâm lẫn nhau và sẵn sàng phối hợp để cùng giải quyết các phát sinh trên đường. Điều này góp phần tạo ra một không gian để nhân viên tương tác, học hỏi, thấu hiểu lẫn nhau, cũng như tăng thêm sự đoàn kết trong công ty. Ngoài ra, chuyến đi giúp doanh nghiệp tạo những dấu ấn khó quên trong lòng nhân viên và tăng thêm sự gắn kết trong văn hoá. Đồng thời, đây cũng là cách tạo nên môi trường làm việc lành mạnh, tích cực, gián tiếp thu hút và giữ chân nhân tài.
Exotic Vietnam là một đơn vị uy tín chuyên tổ chức các hoạt động team building cho doanh nghiệp, kết hợp hài hòa giữa việc khám phá thiên nhiên và văn hóa cộng đồng. Với sứ mệnh mang đến những trải nghiệm độc đáo và ý nghĩa, Exotic Vietnam không chỉ chú trọng đến việc xây dựng tinh thần đoàn kết và làm việc nhóm, mà còn tạo cơ hội cho các thành viên trong đội ngũ hiểu biết sâu sắc hơn về những giá trị văn hóa và thiên nhiên của vùng đất họ đang khám phá. Các chương trình team building được thiết kế linh hoạt, phù hợp với nhu cầu và mục tiêu cụ thể của từng doanh nghiệp. Exotic Vietnam luôn cam kết mang đến những khoảnh khắc thú vị và đáng nhớ. Đội ngũ nhân viên tận tâm và giàu kinh nghiệm sẽ đồng hành cùng bạn, đảm bảo rằng mỗi hoạt động đều diễn ra suôn sẻ và mang lại hiệu quả cao nhất. Với Exotic Vietnam, team building không chỉ là một hoạt động giải trí mà còn là hành trình khám phá, học hỏi và kết nối. Hãy liên lạc với chúng tôi, www.exotic.vn
